Proktologia Katowice i Gliwice

Diagnostyka proktologiczna: Konsultacja proktologiczna / Badanie per rectum / Anoskopia / Rektoskopia / Pobranie wycinków zmian odbytu i odbytnicy wraz z badaniem histopatologicznym

Leczenie proktologiczne: Choroba hemoroidalna / Szczelina odbytu / Guzy odbytu i odbytnicy / Skleroterapia choroby hemoroidalnej / Laserowa ablacja choroby hemoroidalnej / Leczenie farmakologiczne szczeliny odbytu w tym leczenie toksyną botulinową / Laserowe leczenie szczeliny odbytu / Świąd odbytu / Guzy odbytu i odbytnicy

Konsultacja proktologiczna:

to wizyta u specjalisty zajmującego się leczeniem chorób przewodu pokarmowego, w tym chorób odbytu i okolic odbytu. Celem konsultacji jest zdiagnozowanie i ustalenie planu leczenia dla pacjenta. Konsultacja proktologiczna obejmuje wywiad lekarski, badanie fizykalne brzucha, badanie per rectum (badanie manualne odbytu oraz badania endoskopowe (badanie za pomocą wzierników wnętrza odbytu i odbytnicy). Wykonanie tych czynności z regóły potwierdza bądź wyklucza chorobę proktologiczną i pozwala na wdrożenie lub odstąpienie od leczenia wraz ze skierowaniem do innych specjalistów. 

Badanie per rectum:

to element badania lekarskiego, w który polega na manualnym badaniu odbytu i okolic odbytu. Badanie per rectum może być przyczyną dyskomfortu (nie powinno być bolesne) ale jest niezbędne do uzyskania wyczerpującej diagnozy i ustalenia planu leczenia.

Anoskopia:

to rodzaj badania proktologicznego, w którym lekarz używa anoskopu, czyli narzędzia optycznego, aby obejrzeć wewnętrzną część odbytu i okolic odbytu. Celem badania jest wykrycie nieprawidłowości, takich jak hemoroidy, guzki, rany czy stany zapalne. Anoskopia jest często wykonywana jako uzupełnienie badania per rectum i pozwala lekarzowi na lepsze zobaczenie i ocenę stanu pacjenta. Jest to bezbolesne badanie, ale może być nieprzyjemne dla pacjenta. 

Rektoskopia:

to rodzaj badania endoskopowego, które pozwala na obejrzenie wewnętrznej części  całej odbytnicy. Badanie jest wykonywane za pomocą specjalnego narzędzia zwanego rektoskopem, które jest wprowadzane przez odbyt. Celem badania jest wykrycie nieprawidłowości, takich jak polipy, raki czy stany zapalne. Rektoskopia jest często wykonywana jako uzupełnienie badania per rectum i anoskopii i pozwala na dokładną ocenę stanu pacjenta. Badanie jest bezbolesne, ale może być nieprzyjemne dla pacjenta.

Pobranie wycinków zmian odbytu i odbytnicy wraz z badaniem histopatologicznym:

to procedura diagnostyczna, w której lekarz pobiera niewielką próbkę tkanki z okolic odbytu lub odbytnicy do dalszej analizy laboratoryjnej. Badanie histopatologiczne polega na ocenie tkanki pod mikroskopem, aby określić jej charakter i ewentualne zmiany nowotworowe lub zapalne. Jest to ważne w diagnozie i leczeniu różnych chorób odbytu i odbytnicy, takich jak rak, polipy czy stany zapalne. Pobranie wycinków jest zazwyczaj wykonywane za pomocą biopsji endoskopowej lub chirurgicznej i może być bolesne dla pacjenta, ale jest konieczne w celu uzyskania wyczerpującej diagnozy.

Hemoroid:

to struktura anatomiczna zbudowana z gęstej sieci naczyń krwionośnych, która znajduje się w odbytnicy tuż za odbytem. Każdy człowiek ma 3 hemoroidy. O chorobie hemoroidalnej mówi się wówczas, gdy dochodzi do stanu zapalnego lub powiększenia hemoroidu, a także do ześlizgnięcia się do dołu i wychodzenia poza odbyt na zewnątrz. Choroba hemoroidalna objawia się głównie krwawieniem, świądem i brudzeniem bielizny. Hemoroidy są zazwyczaj niebolesne. Ból pojawia się w przypadku współistnienia szczeliny odbytu, wypadnięcia i zakrzepicy hemoroidów oraz zakrzepicy splotu przyodbytowego. Chorobę hemoroidalną leczy się na wczesnych etapach farmakologicznie (maści, czopki). Jednak bardziej zaawansowane stadia choroby wymagają leczenia zabiegowego. 

Skleroterapia guzków hemoroidalnych:

zabieg polega na iniekcji (wstrzyknięciu) do naczyń hemoroidalnych oraz do tkanki okołonaczyniowej sklerozantu. W wyniku tego zabiegu naczynia budujące hemoroid ulegają zamknięciu i zanikowi, a tkanka okołonaczyniowa włóknieje. Te dwa obserwowane efekty skleroterapii powodują zmniejszenie się objętości guzków hemoroidalnych oraz powrót guzków hemoroidalnych do ich prawidłowej anatomicznej lokalizacji. 

Zalety skleroterapii guzków hemoroidalnych:

• jest zabiegiem minimalnie inwazyjnym, który jest bardzo dobrze tolerowany przez pacjenta. 
• charakteryzuje się dużą skutecznością w chorobie hemoroidalnej I i II stopnia.
• bardzo rzadko występują powikłania (poniżej 2%) i jeśli występują z reguły są mało uciążliwe i łatwe do wyleczenia.
• jest metodą powtarzalną.

Spośród możliwych do wystąpienia powikłań należy wymienić:

• ból
• zakrzepica brzeżna odbytu.
• krwawienia
• martwica ściany odbytnicy
• wstrząs anafilaktyczny

Opis wykonania metody:

przed zabiegiem należy poprzez odbyt wprowadzić specjalny anoskop. Dzięki specjalnemu anoskopowi uwidacznia się hemoroidy i wstrzykuję się do jego naczyń krwionośnych i tkanki otaczającej naczynia sklerozant. Po wstrzyknięciu odpowiedniej ilości leku, anoskop wyprowadza się na zewnątrz i zabieg się kończy. Zabieg trwa około 25-20 minut. Zabieg jest praktycznie bezbolesny bowiem miejsca, gdzie wykonuje się iniekcję nie są unerwione czuciowo. Podczas zabiegu może występować niewielki dyskomfort związany z konieczności użycia anoskopu. 

Przygotowanie do zabiegu:

przygotowując się do zabiegu nie trzeba stosować żadnej diety. Przed zabiegiem należy wykonać wlewkę doodbytniczą, którą można nabyć w aptece bez recepty (przykładowa nazwa wlewki doodbytniczej to np.: Enema).

Przeciwskazaniem do wykonania zabiegu jest:

• obecność żylaków IV stopnia
• obecność aktywnych ostrych procesów zapalnych
• zakrzepica naczyń kończyn dolnych
• ciąża i okres laktacji
• wada serca
• aktywne choroba nowotworowa

Ablacja laserowa guzków hemoroidalnych (Laser hemorrhoidoplasty, LHP):

LHP jest metodą znaną od 2006 roku i została przeznaczona do leczenia hemoroidów II, III stopnia. W niektórych przypadkach również IV stopnia. Jest to najnowocześniejsza metoda leczenia hemoroidów. Uważa się, że jest to alternatywa dla operacji chirurgicznej, ponieważ zabieg trwa krótko, jest bezkrwawy i nie wymaga zakładania szwów (nie ma po nim ran). Nie pozostawia też zniekształceń w odbycie, tak jak to może mieć miejsce przy klasycznym zabiegu chirurgicznym.

Procedura LHP ma na celu zmniejszenie objętości hemoroidu, zamknięcie tętnic unaczyniających kolumny hemoroidalne oraz przywrócenie anatomicznej struktury kanału odbytu. Brak konieczności wycinania powiększonych kolumn hemoroidalnych, a tym samym zaopatrywania ran powstałych po ich wycięciu minimalizuje ryzyko powstania powikłań. Skraca to czas pobytu w szpitalu, a zabieg może być przeprowadzony w ramach oddziału chirurgii jednego dnia (ambulatoryjnie).

Opis wykonania metody:

choć nie jest to konieczne, zabieg wykonuje się w znieczuleniu dożylnym (pacjent śpi podczas zabiegu co znacznie poprawia komfort). Następnie znieczula się miejscowo okolicę odbytu i wprowadza anoskop operacyjny. Uwidacznia się hemoroid oraz wykonuje się nad nim niewielkie nacięcie w błonie śluzowej. Po wykonaniu odpowiedniego dostępu, do hemoroidu wprowadza się światłowód, który przenosi promień lasera do operowanej okolicy. Na końcu światłowodu jest pointer, który może emitować światło zielone lub czerwone i umożliwia śledzenie końcówki światłowodu w tkance hemoroidalnej. Światłowód należy wprowadzić na maksymalną głębokość, aby rozpocząć podawanie impulsów energii jak najbliżej szypuły hemoroidalnej. Pochłaniane światło laserowe niszczy naczynia hemoroidalne i obkurcza jednocześnie otaczająca tkankę łączną. Proces obkurczania tkanki łącznej zachodzi jeszcze przez  4-6 tygodni po zabiegu. Obkurczanie tkanki łącznej, a także powstanie nowych włókien tkanki łącznej, gwarantuje właściwe przyleganie śluzówki do tkanek leżących poniżej, co zapobiegać ma nawrotowi dolegliwości, szczególnie związanych z wypadaniem hemoroidów. Sam zabieg trwa około 30 minut i już po około 2 godzinach od zabiegu można wrócić do domu.

Zalety ablacji laserowej choroby hemoroidalnej:

• zmniejszenie masy guzka hemoroidalnego poprzez obliterację naczyń i następowe jego włóknienie. Przywraca to prawie anatomiczne warunki panujące w kanale odbytu bez konieczności wycinania hemoroidów.
• bezbolesność przeprowadzenia procedury oraz maksymalną ochronę zwieraczy i błony śluzowej. Zabieg nie wiąże się z ryzykiem zwężenia kanału odbytu, co może mieć miejsce podczas klasycznej hemoroidektomii. 
• możliwość pozbycia się wszystkich żylaków podczas jednego zabiegu.
• szybki powrót do normalnej aktywności.
• bezbolesność i bezkrwawość.
• krótki czas trwania zabiegu.
• nie wymaga pobytu w szpitalu.
• bardzo często inne poważne choroby współistniejące nie stanowią przeszkody w wykonaniu zabiegu.

Powikłania po tej metodzie leczenia choroby hemoroidalnej występują rzadko (bardziej uciążliwe powikłania występują u poniżej 2% pacjentów): Do najczęstszych ograniczeń i powikłań po LHD należą:

• nie usuwa powiększonych fałdów brzeżnych odbytu.
• u części chorych utrzymuje się obrzęk, który ustępuje po około 4 tygodniach.
• niekiedy pojawia się ból, który wymaga podania prostych leków przeciwbólowych przez kilka dni (np.: Paracetamolu).
• u niektórych pacjentów nie można wykonać tej metody ze względu przyjmowanie leków fotouczulających  (niektóre leki nadciśnieniowe, antydepresyjne, antybiotyki, sulfonamidy). 
• zdarza się, iż pacjenci odczuwają puste parcie na stolec, które mija w ciągu kilku dni.
• może w bardzo rzadki przypadkach powstać ropień i przetoka okołoodbytowa.

Postępowanie przed zabiegiem:

• w dniu poprzedzającym zabieg należy być na czczo (tzn. 6 godzin przed zabiegiem nie pić i nie jeść).
• rano przed zabiegiem użyć czopka glicerynowego i oddać stolec. Nie wymuszać jednak oddawania stolca. Lewatywa nie jest konieczna do wykonania przed zabiegiem.
• dostarczyć nowe badania krwi: morfologię krwi obwodowej, elektrolity (sód, potas), kreatyninę i Wykonać EKG.
• rano w dniu zabiegu przyjąć normalnie przepisane wcześniej lekarstwa.

Postępowanie po zabiegu:

• w razie dolegliwości bólowych stosować niesterydowe leki przeciwbólowe. 
• przez dwa tygodnie nie stosować gorących kąpieli, sauny i nadmiernego wysiłku fizycznego.
• przyjść na wizytę kontrolą po 2, a następnie po 4 tygodniach po zabiegu.
• w ciągu pierwszego miesiąca po zabiegu zaleca się stosowanie środków rozluźniających stolec. 

Szczelina odbytu:

to pęknięcie ścianki odbytu (rana, owrzodzenie), które sięga mięśnia zwieracza wewnętrznego. Szczelina odbytu jest częstą chorobą. Objawy szczeliny odbytu to krwawienia oraz dolegliwości bólowe związane z wypróżnieniem lub pojawiające się po i mogące utrzymywać się nawet do kilku godzin. Wśród innych objawów wymienić obecność wydzieliny, zmiany maceracyjne okolicy odbytu. U części chorych występują zaburzenia trzymania gazów i płynnego stolca. Leczenie szczeliny odbytu farmakologiczne polega na stosowaniu leków rozluźniających zwieracz wewnętrzny odbytu, co w efekcie poprawia ukrwienie okolicy odbytu, zapobiega dolegliwościom bólowym oraz przywraca prawidłową koordynację odbytniczo-odbytową. Do najczęstszych procedur chirurgicznych należą: otwarta boczna sfinkterotomia (przecięcie zwieracza wewnętrznego), wycięcie szczeliny odbytu (fissurektomia) oraz pokrycie szczeliny odbytu przesuniętym fałdem błony śluzowej odbytnicy szczeliny. W warunkach ambulatoryjnych bardzo dobrą metodą leczenia szczeliny odbytu jest połączenie leczenia zachowawczego toksyną botulinową (Botox) i laserowe wycięcie szczeliny (fissurektomia). 

Opis wykonania metody:

zabieg laseroterapii szczeliny odbytu połączonej z farmakologicznym rozluźnieniem zwieracza wewnętrznego wykonuje się w znieczuleniu miejscowym lub jeśli pacjent wyraża taką potrzebę w znieczuleniu dożylnym (pacjent śpi). Do odbytu wprowadza się specjalny, operacyjny anoskop i uwidacznia się szczelinę. Za pomocą lasera odparowuje się zwłókniałe tkanki szczeliny odbytu i przywraca warunki do prawidłowego jej gojenia. Na koniec zabiegu podaje się do zwieracza toksynę botulinową (Botox) celem wywołania zwiotczenia tego mięśnia i przywrócenia prawidłowego przepływu krwi w okolicy odbytu. Czasami wykonuje się dodatkowo przesunięcie fałdu błony śluzowej odbytnicy w przypadku szczelin odbytu u pacjentów z niskim napięciem zwieraczowym. Głównie jest to stosowane w szczelinach poporodowych. Zabieg kończy się wyprowadzeniem anoskopu z odbytu. Zabieg trwa około 30 minut i można po nim wrócić do normalnej aktywności życiowej.

Zalety laseroterapii szczeliny odbytu połączonej z leczeniem farmakologicznym

• wysoka skuteczność leczenia sięgająca 90%.
• można wyleczyć szczelinę odbytu bez konieczności wykonywania operacji przecięcia zwieracza wewnętrznego odbytu, a w związku z tym nie narażać pacjenta na ryzyko trwałego nietrzymania stolca,
• możliwość wykonania w warunkach ambulatorium.
• rzadkie i mało uciążliwe powikłania.
• Krótki czas zabiegu

Świąd (swędzenie) odbytu:

jest częstą przyczyną wizyty u specjalisty proktologa. Przyczyn świądu odbytu może być kilka: 

• infekcje skóry bakteryjne, wirusowe, grzybicze i przenoszone drogą płciową
• choroby skóry (łuszczyca, egzema, dermatitis i inne)
• choroba hemoroidalna.
• zapalenie okolic odbytu.
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
• suchość odbytu.
• alergie.
• nietolerancje pokarmowe. 

Świąd odbytu może okresowo wystąpić u każdego człowieka i niekoniecznie świadczyć o poważnym problemie zdrowotnym. W przypadku poważniejszych lub długotrwałych objawów należy skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć poważne schorzenia i otrzymać odpowiednie leczenie. Aby znaleźć przyczynę świądu odbytu należy przeprowadzać kompleksową diagnostykę proktologiczną i leczyć stwierdzone podczas badania odchylenia od normy. W większości przypadków można szybko i skutecznie leczyć tą dolegliwość jednak czasami wymaga dodatkowych badań oraz długotrwałego leczenia. 

Guz okolicy odbytu:

to wyczuwalne uwypuklenie o różnym kształcie, ruchomości i kolorze, które może być bolesne, lub nie i może pojawić się nagle lub powolnie się powiększać: Przyczyn guzów odbytu może być bardzo wiele i najczęściej są to:

• polipy odbytu.
• rak odbytu i odbytnicy.
• choroba hemoroidalna.
• przetoki okołoodbytowe (nieprawidłowe połączenie między skórą a odbytnicą)
• ropień okołoodbytowy (zakaźne zapalenie tkanek, które może powodować obrzęk i ból w okolicy odbytu).
• choroby tkanek miękkich (lipoma lub neurofibroma, które są łagodnymi guzami tkanek miękkich).
• choroba Crohna (przewlekła choroba zapalna jelit, która może powodować tworzenie się guzów w jelitach).
• inne rzadkie przyczyny.
  w każdym przypadku stwierdzenia guza w okolicy odbytu należy zgłosić się do specjalisty proktologa celem przeprowadzenia właściwego badania i wdrożenia leczenia.